چندراهی ها و محافظ ولتاژ
چند راهی ها
کلید وپریز
توکار
روکار
استاندارد نصب کلید و پریز چیست؟
شاید برق‌کاری ساختمان از نظر بسیاری از افراد که با قوانین ساخت‌وساز آشنا نیستند، موضوعی معمولی و پیش یا افتاده باشد، اما در حقیقت این‌گونه نیست! شما برای اخذ پایان کار به تایید چهار مهندس ناظر نیاز خواهید داشت. این چهار قسمت مهندسی یا بهتر است بگوییم چهار رکن پایان کار به شرح زیر است:
- تایید مهندس ناظر معمار
- تایید مهندس ناظر سازه
- تایید مهندس ناظر برق
- تایید مهندس ناظر مکانیک
استاندارد نصب هرگونه کلید و پریز
همان‌طور که مشخص است، مهندس ناظر برق فردی است که برای تایید سیستم برق‌کشی ساختمان، مجموعه‌ای از موارد برقی را مورد ارزیابی قرار می‌دهد برای نمونه می‌توان به استاندارد نصب کلید و پریز برق اشاره کرد.
اما استاندارد نصب کلید و پریز چیست؟ به واسطه این استاندارد، سلامتی جانی ساکنین در مواقع بروز حوادث حفظ می‌شود. دلیل اشاره فراوان به ارت در این استاندارد، حفظ جان ساکنین از آتش‌سوزی‌های احتمالی و برق‌گرفتگی است. همچنین دلیل تاکید بر فاصله زیاد یا نبود پریز و کلید در حمام، صرفا سلامتی ساکنین است.
از نکات دیگری که بیان آن می‌تواند مفید باشد، سطح سختگیری مهندس ناظر برق است. تجربه نشان می‌دهد که مهندسان ناظر برق در مقایسه با سایر مهندسان ناظر سختگیری کمتری دارند. البته این سختگیری در زمانی که تخلفات سبب بروز حوادثی با صدمات جانی شود، به‌هیچ‌وجه کم نمی‌شود، اما شاهد آن بوده‌ایم که اگر با مهندسین ناظر برق کمی راه بیایید از تخلفات کوچک چشم‌پوشی می‌کنند. برای نمونه اگر در استفاده از کلید و پریز زیاده‌روی کنید و دلیل آن را کاربری اداری آن بنا معرفی کنید، احتمال اینکه از این تخلف چشم‌پوشی کنند زیاد است.
نصب پریز و استانداردهای آن
نصب استاندارد کلید و پریز موارد زیر را شامل می‌شود که باید آن‌ها را رعایت کنید:
- ارتفاع نصب کلید و پریز
- فاصله نصب پریز و کلید در ساختمان
- فاصله نصب کلید و پریز برق از لوله‌های آب و گاز
- ارتفاع نصب کلید و پریز در ساختمان
- راهرو‌ها، پارکینگ یا حیاط
- نکات کاربردی
ارتفاع نصب پريزهای برق در پارکینگ، راه‌پله، پیلوت، حیاط، پشت‌بام، خرپشته، پاسیو، موتورخانه و تراس باید بین ۱۱۰ تا ۱۲۰ سانتی‌متر از کف تمام شده باشد. یک پیشنهاد کاربردی به‌ویژه برای حیاط که احتمال برخورد آب با پریز و کلید برق بیشتر است، استفاده از چسب آکواریوم در اطراف کلید و پریز برای نفوذ نکردن آب به داخل و جلوگیری از خطرات احتمالی است.
ارتفاع نصب کلید و پریز
پذیرایی و اتاق‌ها
ارتفاع پریزهای برق، تلفن و آنتن در اتاق‌ها و پذیرایی حداقل باید ۳۰ سانتی‌متر باشد، اما به دلیل سهولت و زیبایی، فاصله ۴۰ سانتی‌متری پیشنهاد می‌شود. شاید این فاصله از سطح زمین برای استفاده سیم جاروبرقی یا تلویزیون مناسب باشد، اما برای شارژ کردن تلفن همراه یا وسایل برقی که در ارتفاع قرار دارند کمی دشوار است. پس فاصله ۴۰ سانتی‌متری مناسب‌ترین حالت ممکن است که با استاندارد نصب کلید و پریز هم مغایرتی ندارد.
حمام و سرویس بهداشتی
بر اساس استاندارد نصب کلید و پریز، استفاده از پریز برق در حمام و سرویس بهداشتی ممنوع است. در مورد روشویی سرویس بهداشتی هم باید توجه داشته باشید حداقل ارتفاع ۱۱۰ سانتی‌متر و فاصله لبه روشویی با پریز کمتر از ۳۰ سانتی‌متر نباشد.
آشپزخانه
آشپزخانه به دلیل وجود لوله‌های متعدد آب و گاز، مهم‌ترین قسمت خانه برای برق‌کشی است؛ چراکه یک حرکت اشتباه در آشپزخانه سبب بروز حوادث جبران‌ناپذیری می‌شود. به همین دلیل، سختگیری مهندس ناظر برق در قسمت آشپزخانه بیشتر است. درواقع، به دلیل وجود پریزهای متعدد برای استفاده از لوازم برقی در آشپزخانه، باید پریزها را در فواصل معین جایگذاری کنید.
استاندارد استفاده از پریز در آشپزخانه حداقل ۶۰ سانتی‌متر از کف زمین است. البته باید توجه داشته باشید که حتما فاصله ۳۰ سانتی‌متری با لوله‌های فاضلاب را در سیم‌کشی رعایت کنید. در مورد هود آشپزخانه باید فاصله ۲۰۰ الی ۱۸۰ سانتی‌متری را رعایت کنید تا طویل بودن سیم و حرارت اجاق‌گاز سبب بروز مشکلات جبران‌ناپذیر نشود؛ همچنین ارتفاع نصب پریز برای یخچال و پریز برق برای روی پیش‌خوان آشپزخانه ۱۲۰ سانتی‌متر است.
بالکن
در بالکن نه‌تنها برای پکیج بلکه برای سایر وسایل برقی که گاهی کاربرد دارد باید کلید و پریز مناسب نصب کنیم. استاندارد نصب برای بالکن ۱۲۰ سانتی‌متر از کف است.
فاصله نصب کلید و پریز در ساختمان
در مورد فاصله مناسب پریزهای برق با یکدیگر، بهتر است این‌گونه بگوییم که هر پریز یا کلید دارای حریم ۱٫۵ متری است؛ بنابراین باید بین یک پریز تا پریز دیگر فاصله ۳ متری وجود داشته باشد. درواقع، ۱٫۵ متر برای پریز اول و ۱٫۵ متر دیگر برای پریز دوم. البته بر اساس تجربه، کمتر برق‌کاری را می‌شناسیم که دقیقا این قانون را پیاده‌سازی کند و به همین ترتیب، کمتر مهندس ناظر برقی بر این مورد سختگیری می‌کند؛ چراکه اگر قرار بر رعایت این مورد باشد، منزل شما به واسطه وجود پریزها و کلیدهای فراوان ظاهری نامناسب پیدا می‌کند.
فاصله نصب کلید و پریز برق از لوله‌های آب و گاز
حداقل فاصله كليدها و پريزهای برق و جعبه‌فیوز درصورتی‌که شير گاز بالاتر از آن‌ها يا در کنار آن‌ها نصب شده باشد، ۱۰ سانتی‌متر و اگر شير گاز به اجبار زير آن‌ها نصب شود، حداقل ۵۰ سانتی‌متر است؛ بنابراین باید فاصله کلید و پریز برق در موضوع استاندارد نصب کلید و پریز با لوله گاز حداقل ۱۰ سانتی‌متر باشد.
نصب پریز و کلید و ارتفاع آن
چند نکته کاربردی
- طبق اصول استاندارد نصب کلید و پریز، سیم مورداستفاده برای پریزهای برق باید حداقل نمره ۲٫۵ باشد.
- سعی کنید در نقشه‌کشی به‌گونه‌ای رفتار کنید که جایگاه تلویزیون مشخص باشد. دلیل این کار، استاندارد نبودن سه‌راهی‌ها در ساختمان است. اگر جایگاه تلویزیون شما مشخص باشد، می‌توانید از دو پریز و دو جایگاه ماهواره و آنتن استفاده کنید.
- برای حفظ امنیت ساختمان طبق استانداردهای نصب کلید و پریز، باید تمامی پریزها ارت‌دار باشند.
- اگر از جعبه کلیدهای فلزی (گالوانیزه) در پشت پریزها استفاده شده است، خود جعبه کلید هم باید به سیم ارت متصل شود.
- یکی از مواردی که مهندسین ناظر روی آن حساسیت نشان می‌دهند، سرخط پریز‌هاست. در هیچ کجای ساختمان مجاز نیستید که سرخط پریزهای برق را با سرخط روشنایی‌ها مشترک در نظر بگیرید. حتی سیم نول مورداستفاده برای پریزها باید از سیم نول مورداستفاده برای روشنایی‌ها جدا باشد.
- عموما استفاده از پریزهای دارای درپوش در ساختمان به‌ویژه حیاط برای حفظ سلامتی کودکان مزیت به‌حساب می‌آید.
- اگر روبه‌روی پریزها بایستید، باید روزنه سمت راست فاز و روزنه سمت چپ باید نول باشد.
جمع‌بندی
Persian 
English 
Arabic